سالها پیش از یکی از کارشناسان برنامه سمت خدا شنیده بودم «صراط مستقیم» در سوره حمد، راه ولایت و اولی الأمر منکم است. بعد از آقای جوادی آملی هم این مطلب را خواندم که أنعمت علیهم در سوره حمد همانی است که حضرت موسی علیهالسلام میفرماید خداوندا از بابت این نعمت که به من دادی من یاور ظالمین نخواهم شد.
در صفحه ۸۹ قرآن کریم که روز ۴ آذر در ویراستی خواندم آیه ۶۹ سوره مبارکه نساء نظرم را جلب کرد که میفرماید: «وَمَنْ یُطِعِ اللَّهَ وَالرَّسُولَ فَأُولَٰئِکَ مَعَ الَّذِینَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَیْهِمْ مِنَ النَّبِیِّینَ وَالصِّدِّیقِینَ وَالشُّهَدَاءِ وَالصَّالِحِینَ ۚ وَحَسُنَ أُولَٰئِکَ رَفِیقًا» (و کسانی که از خدا و پیامبر اطاعت کنند، در زمره کسانی از پیامبران و صدّیقان و شهیدان و شایستگان خواهند بود که خدا به آنان نعمت داده؛ و اینان نیکو رفیقانی هستند.)
پس أنعم الله بودن، در گرو اطاعت از خدا و پیامبر اسلام صلوات الله علیه و آله است. اینان در زمره پیامبران و صدّیقین و شهدا و شایستگان قرار میگیرند.
امروز در کانال سمت خدا این مطلب را خواندم که روز دوشنبه گذشته آقای پناهیان گفته (برنامه را ندیده بودم) و خب آیا جز این میتواند باشد؟
در «عیون أخبار الرّضا علیهالسّلام» مرحوم صدوق، با إسنادش از إبراهیم بن عبّاس صَولی چنین روایت میکند که او میگوید: روزی در محضر حضرت علیّ بن موسی الرّضا علیهالسّلام بودیم، و آن حضرت گفتند: در دنیا نعیم حقیقی نیست.
بعضی از فقهائی که در محضر بودند، چنین گفتند که: خداوند عزّ وجلّ میفرماید: ثُمَّ لَتُسْـَلُنَّ یَؤْمَئذٍ عَنِ النَّعِیمِ (تکاثر: ۸) ؛ و البتّه منظور همین نعیم در دنیاست، و آن آب خوشگوار است.
حضرت رضا علیهالسّلام در حالیکه صدای خود را بلند کردند، گفتند شما اینطور تفسیر میکنید! و آن را به اقسامی تقسیم مینمائید، به نحوی که بعضی میگویند: آب خنک است، و بعضی میگویند: غذای لذیذ است، و بعضی میگویند: خواب راحت است!
امّا پدر من روایت کرد برای من از پدرش حضرت أبی عبدالله جعفر بن محمّد الصّادق علیهالسّلام که چون این اقوال شما در محضر او بیان شد دربارۀ تفسیر آیه ثُمَّ لَتُسْـَلُنَّ یُؤْمَئذٍ عَنِ النَّعِیمِ، خشمگین شد و گفت: خداوند عزّ و جلّ، از تفضّلی که به بندگان خود نموده است پرسش نمیکند، و بر این منْت نمیگذارد؛ و منّت گذاردن در مقابل نعمتی که مخلوقان خدا میدهند قبیح است تا چه رسد به اینکه به خدای عزّ و جلّ نسبت داده شود، و چگونه میتوان نسبت به خدا داد چیزی را که خداوند برای مخلوقان خود نمیپسندد؟
ولیکن نعیم، محبّت ما اهل بیت است و موالات ماست، که خداوند بعد از سؤال از توحید و نبوّت از آن سؤال مینماید. زیرا چون بندۀ خدا به این مهمّ وفا کند، او را به بهشت و سعادتی که زائل شدنی نیست میرساند.ی
[وای از سقیفه]
🔍 نعیم: نعمت وسیع و فراوان: «النعیم: النعمه الکثیره» الف و لام آن شاید براى استغراق باشد. (+)