امیرالمومنین امام علی علیه السلام فرمودند: «ما نهى اللّه ُ سُبحانَهُ عن شَیءٍ إلاّ و أغْنى عَنهُ.»
خداوند سبحان [انسان را] از چیزى نهى نفرموده، جز آن که [او را] از آن بى‌نیاز کرده است.
🔍 این حدیث را درفت کرده بودم تا درباره‌اش فکر کنم. در ابتدا برایم مفهوم نبود ولی حالا می‌فهمم که مثلاً وقتی انسان را از رباخواری منع کرده، راه بی‌نیازی از آن را داد و ستد و فریضه قرض الحسنه قرار داده است. یا وقتی زنا را حرام اعلام کرده است به جای آن ازدواج را جایگزین کرده است که جنبه شخصی آن است و البته امر کرده است به حجاب و اینکه چشمانتان را از نگاه کردن به ناموس مردم بپوشانید تا هوای خیانت و زنا به سرتان نزند، که جنبه اجتماعی قضیه را شامل می‌شود.
گیر من آنجا بود که مثلاً شراب را که حرام کرده است با چه چیزی بی‌نیازی ایجاد کرده است؟ با امیر که در میان گذاشتم گفت که شراب نیاز اصلی انسان نیست که با ننوشیدن آن زندگی‌اش مختل شود. اتفاقاً با خوردن آن اختلال در حیاتش ایجاد می‌شود. یعنی با نیاز جنسی و نیاز مالی فرق دارد که موجب اختلال در زندگی شخصی و اجتماعی انسان می‌شود. شراب نیاز کاذب است و برای همین خداوند آن را به همراه قمار از ترفندهای شیطان برای ایجاد دشمنی میان انسان‌ها یاد کرده است: «شیطان قصد آن دارد که به وسیله شراب و قمار، میان شما عداوت و کینه بر انگیزد و شما را از ذکر خدا و نماز باز دارد، پس شما آیا از آن دست برمی‌دارید؟» (مائده: ۹۱)